Sách nhỏ

Ebooklet - Bản In - Download

Pháp Thiền Tại và Hiện

Một phương cách giúp thoát khỏi đau khổ
 nhanh chóng, đơn giản và hữu hiệu.

Mimi Khuc & Thanh-Trieu Nguyen

Phỏng dịch và rút ngắn từ quyển sách Pháp Thiền Tại và Hiện: A Quick and Effective Way to Overcome Suffering do Nhà Xuất Bản Here & Now Publishing phát hành., USA Copyright © 2004
Mimi Khuc & Thanh-Trieu Nguyen.
Trình bày bìa: Hiep Duc Truong
Dịch giả: Mặc Thanh Như
ISBN: 0-9763491-5-9

i

Pháp Thiền Tại và Hiện

ii

Pháp Thiền Tại và Hiện

Back to Contents

iii

Pháp Thiền Tại và Hiện

Mẩu đối thoại dưới đây xảy ra trong văn phòng cố vấn tâm lý giữa người cố vấn và một phụ nữ trẻ khoảng hơn 30 tuổi.

- Người cố vấn: Chào cô, tôi có thể giúp gì cho cô không?

- Người phụ nữ: Mọi việc trong đời tôi đều chẳng ra gì. Tôi cần được giúp đỡ. Tôi cần một việc làm vững chắc. Tôi cũng cần một chỗ ở tốt hơn vì hiện nay tôi sống trong một phòng trọ ở tầng hầm của nhà người ta. Tôi muốn mọi người trong gia đình tôi thương tôi. Còn chồng tôi thì đã bỏ tôi. Tôi cần có một người đàn ông đàng hoàng… một người chồng tốt… Còn chiếc xe của tôi nữa, nó vẫn cứ hư hoài...

- Người cố vấn: Những điều cô vừa nói là cô cần, tôi thấy cũng không có gì quá đáng. Tôi nghĩ rằng ai trong chúng ta cũng muốn được như vậy… Nhưng cô có quen hay biết người nào có tất cả những thứ đó không?

- Người phụ nữ: Có chứ. Có một vài người bạn.

- Người cố vấn: Thế cô có thấy họ hạnh phúc không?

- Người phụ nữ: …Ơ.. ơ.. Chắc là không hẳn đâu.

- Người cố vấn: Vậy cô có nghĩ rằng nếu như cô có đầy đủ những thứ đó, cô sẽ cảm thấy hạnh phúc vĩnh viễn không?

- Người phụ nữ: Có thể chứ….nhưng … mà chắc là không … Chắc là không hạnh phúc mãi đâu…

- Người cố vấn: Nếu như cô không phiền, tôi xin phép nói ra quan điểm của cá nhân tôi. Tôi có thể sai nhưng cô cứ nghe thử xem. Tôi nghĩ rằng chúng ta xuất phát từ một nơi mà luôn được bao trùm bằng tình thương và sự an bình tuyệt đối. Có lẽ vì bị tách rời khỏi nơi ấy nên mình luôn cảm thấy có nhu cầu và thấy thiếu thốn triền miên. Để đối phó với sự thiếu thốn, mình bám víu vào tình thương của người thân như cha mẹ, người bạn đời, con cái, anh chị em, bạn bè … Cảm giác thiếu thốn cứ mãi đeo đẳng nên mình cố lắp đầy những khoảng trống ấy bằng tiền tài, công danh, sự nghiệp… Mỗi thứ đó đều có hiệu lực nhưng chỉ một ít lâu sau là cảm giác thiếu thốn lại xuất hiện … Tôi không có chiếc đũa thần để cho cô những gì cô muốn nhưng tôi có thể chỉ cho cô phương cách để lấp đi sự thiếu thốn đó. Một khi cái thiếu thốn kia trở nên đầy đủ, thì những thứ khác không thành vấn đề nữa. Mình có đạt được những thứ đó thì cũng tốt, không đạt cũng chẳng sao. Lúc ấy mình đã tìm được bình an và giảng hòa được với bản thân cũng như an bình với thế giới chung quanh rồi.

Khi chúng ta tách rời ra khỏi cái nơi đầy đủ tuyệt đối kia, chúng ta đã tạo nên một cái trí thứ phụ; một cái trí diễn đạt bằng chữ. Cái trí nguyên thủy thì vốn dĩ vô ngôn và âm thầm; mọi nhận thức đều không có sự diễn giải, phân tích, so sánh hay phán xét… Việc thế nào thì nó chỉ thấy NHƯ LÀ, ĐANG LÀ vậy thôi. Còn cái trí thứ phụ kia là cái trí mà tôi và cô hiện đang dùng. Nó lải nhải không ngừng về những thứ đang làm chúng ta đau khổ. Một khi mình học được cách làm dịu đi cái trí nầy thì chính mình có thể trở về với trạng thái của cái trí nguyên sơ kia. Chúng ta có thể siêu vượt được cái cảm giác thiếu thốn kia vĩnh viễn. Bạn có muốn học cách nầy không?

Back to Contents

-1-

Pháp Thiền Tại và Hiện

Đồng Lõa Của Đau Khổ:Cái Trí

Quyển sách nầy sẽ hướng dẫn ta cách sửa được sự rối loạn trên và giúp ta phục hồi những chức năng cao cấp của cái trí như sáng tạo, phát minh và tỉnh thức. Khi đọc xong quyển sách nầy, có thể bạn sẽ hiểu biết được thêm về sự vận hành của cái trí và biết cách ứng phó với nó để bớt đi những phiền não và đau khổ cho bản thân.

Back to Contents

-2-

Pháp Thiền Tại và Hiện

Sự Vận Hành Của Cái Trí
Cái Trí Không Chính Xác

Nói tóm lại, cứ mỗi khi cái trí đi đến một “kết luận” nào, ta nên xét lại xem nó có dùng cái nhìn “chính xác” hay không. Cái nhìn như thế nào mới gọi là chính xác? Đó là cái nhìn hiện thực qua một tâm trí trong sự Tĩnh Lặng hoàn toàn. Nó diễn ra mà không xét đoán, phê phán, đề nghị hoặc diễn giải. Nó chỉ là những quan sát và nhận biết trong yên bình.

Back to Contents

-3-

Pháp Thiền Tại và Hiện

Những Cái Nên Và Không Nên Của Cái Trí

Back to Contents

-4-

Pháp Thiền Tại và Hiện

Quá Khứ Và Tương Lai Vô Tận

Back to Contents

-5-

Pháp Thiền Tại và Hiện

CHƯƠNG HAI

Chìa Khóa: Thiền Tại và Hiện

C hìa khóa của chúng ta ở đây là một phương pháp đơn giản giúp ta tự giải phóng mình ra khỏi đau khổ: đó chính là cách “vặn tắt” được cái trí. Chìa khóa nầy đặc biệt dành cho những bạn biết rất ít về thiền. Phương pháp thiền có tên gọi là Tại và Hiện nầy không đòi hỏi phải ngồi khoanh chân hằng giờ hay làm điều gì khó khăn, cực nhọc, thâm cao. Thiến không chỉ dành riêng cho người “tu” mà thôi. Ai cũng có thể tập phương pháp nầy dễ dàng, mọi nơi, mọi lúc: ngồi trên ghế cũng được, tư thế thoải mái, hay ngay cả lúc đi, đứng, nằm hoặc làm việc.

Pháp Tại và Hiện cũng không đòi hỏi phải xa rời đời sống xã hội, vật chất bình thường, bỏ công ăn, việc làm hay bỏ gia đình để lên núi ngồi một mình năm nầy qua tháng nọ. Ngoài ra, nó không thuộc vào một tôn giáo nào. Ai cũng có thể dùng được cả.

Mục Đích Thiền

Thiền nói chung cũng đã có từ nhiều ngàn năm trước, kể từ khi con người biết im lặng từ lời nói đến tư tưởng. Sự im lặng nầy giúp phục hồi năng lượng cho cơ thể và giúp trí óc thật sự nghỉ ngơi một cách trọn vẹn.

Trong phạm vi của cuốn sách nầy, chúng ta đặt trọng tâm vào việc giải trừ đau khổ cho bản thân VÀ giúp mình không còn gây đau khổ cho người khác nữa. Sau khi thành công trong việc ứng phó với cái nguồn gốc thật của phiền não thì chúng ta sẽ thấy rằng hòa bình và hạnh phúc lâu bền, chân thật sẽ mãi ở với chúng ta vậy.

Khái Niệm Cơ Bản Tại và Hiện

Mục tiêu đầu tiên của thiền Tại và Hiện là làm cho cái trí nhiều loạn động nầy trở nên yên tĩnh. Bình thường khi ta muốn tập trung vào một việc gì thì cái trí ta sẽ là “người chỉ huy” hành động nầy. Thật vậy, trí của ta thường lãnh đạo và hướng dẫn hầu hết các hoạt động và suy tư hằng ngày. Nhiều phương pháp thiền khác dùng cái trí để dẫn dụ chính nó vào sự Tĩnh Lặng. Cũng có những phương pháp dùng cách “thức giác” là cái trí luôn ý thức được các giác quan, tư tưởng và các hành động như đi, đứng, nằm, ngồi, ăn uống, suy nghĩ, v.v.

Kỹ thuật pháp thiền Tại và Hiện hơi khác với các phương cách trên. Nó đặc biệt tránh không “vật lộn” với cái trí. Ở cấp thiền sơ khởi, cái trí nầy sẽ nằm ở vị trí chỉ định nhưng người hành thiền vẫn không theo dõi hay chăm chú gì đến nó cả. Cái trí và cơ thể được nghỉ ngơi thật sâu và vì thế trải nghiệm được niềm an bình và yên hàn sâu đậm. Khi tập khá hơn, những trạng thái nầy sẽ giải thoát cái trí ra khỏi những thói quen nói năng miên man của nó. Ở trình độ cao hơn, chính cái “Chân Ngã” cao cả (hay “chủ nhân ông”) sẽ chủ động mọi sinh hoạt và luôn “biết” có hoặc nối liền với sự “Tĩnh Lặng” hiện diện bên trong. Thêm vào đó, phương pháp nầy còn cho ta tiếp tục thực tập ngay cả trong giấc ngủ để ta có thể vào được tiềm thức của ta.

Tại và Hiện là gì ? “Tại” là “ngay tại đây” và “Hiện” là “ngay bây giờ”. Nó là kết quả của hai việc: giữ “Thân đâu, Ý đó” và sự vắng bặt của tư tưởng khi trong một trạng thái thức giác cao hơn. Đó là khi cái trí đứng yên, không tưởng nghĩ, không tìm về quá khứ và cũng không mơ đến tương lai, hay phân tích và đi đến những kết luận sai lệch. Trí và thân ghép liền với nhau làm Một, kết hợp cơ thể vật chất của ta làm Một với cái Tĩnh Lặng nội tại cố hữu; một trạng thái vượt không gian và thời gian. Nói một cách đơn giản, giữ được cái trí yên lặng khi không cần dùng nó thì mình đã được coi như có ưu thế hơn rất nhiều rồi. Còn nếu giữ được nó yên lặng luôn cả lúc đang dùng nó và lúc ngủ, mình đã đến được một tâm thức cao hơn, không còn đau khổ nữa. Với phương pháp Tại và Hiện nầy, chỉ trong vòng vài hôm là hầu hết mọi người đều cảm nhận ngay được sự cải thiện đáng kể về mặt cảm xúc và tâm thần. Bạn không cần phải tin tưởng trước vào phương pháp. Bạn chỉ cần thử một cách chân thật là có thể tự xác định được kết quả thôi.

Back to Contents

-6-

Pháp Thiền Tại và Hiện

Cách Dùng Pháp Tại và Hiện

Tóm lại, sự phiền não nói chung được phát triển theo những cách như sau:

• Từ quan niệm, cảm xúc và ứng xử cất giữ trong ký ức.

• Từ sự diễn giải của cái trí qua các ghi nhận của giác quan.

• Từ các tưởng nghĩ về những sự việc đã xảy ra trong quá khứ hoặc có khả năng xảy ra trong tương lai.

• Từ các giá trị, niềm tin và đòi hỏi được cái trí áp đặt cho mình và người khác.

Đây là những phương cách chúng ta có thể áp dụng:

Để chấm dứt sự tự động dùng kiến thức cũ của cái trí, chúng ta có thể “hiện tại hóa” bằng pháp Tại và Hiện. Khi thấy mình bị “nhập vai” vào một sự kiện hay một cảm xúc có mang tì vết đau buồn từ ký ức, ta cần phải “hiện tại hoá” chúng để giải thoát thân, tâm, ý ra khỏi cảm xúc đau khổ. Dùng Tại và Hiện để vào Tĩnh Lặng, giữ trí trống không ít nhất là một phút. Sau đó, ở trong Tĩnh Lặng, quan sát lại sự kiện, cảm xúc ấy; nghĩa là tách mình đứng ra ngoài sự kiện, không “nhập vai”, đồng thời cũng không xa rời hiện tại và sự việc trải nghiệm hiện tại.

Chúng ta có thể dùng pháp Tại và Hiện để giảm thiểu sự gắn bó giữa trí và năm giác quan. Thí dụ, mắt vừa nhìn thấy một đoá hoa hồng thì trí đã vội vàng chạy về ký ức lấy ra hình ảnh và cảm xúc đau khổ liên hệ tới một đoá hoa hồng của ngày xưa … Chỉ cần hít một hơi thở đầy, thở ra chậm, vào trong Tĩnh Lặng và lắng nghe ở trạng thái nầy là sẽ giữ cái trí “lăng xăng” yên được ngay.

Để ngăn chặn cái trí sống trong quá khứ hoặc tương lai, chúng ta cần phải đối phó với cái lực kiểm soát của nó trong việc tưởng tượng. Cái trí có một khả năng rất đặc biệt; nó không cần nhờ vào các giác quan mà vẫn “thấy” được hình ảnh, “nghe” được âm thanh, thậm chí nó có thể tự tạo cảm giác, vị giác, khứu giác và kích thích các phản ứng của tinh thần và thể xác. Thí dụ, khi cái trí tưởng tượng một trái chanh đang được vắt vào miệng mình là các hạch nước miếng lập tức hoạt động. Tuy nhiên, cái khả năng rất đặc biệt nầy còn là con dao hai lưỡi, có thể mang đến cả buồn lẫn vui. Đành rằng khả năng tưởng tượng giúp rất nhiều cho sự sáng tạo, phát minh và nghệ thuật, nhưng nó cũng có thể phát họa ra bao nhiêu mơ ảo của quá khứ và tương lai, mang đến nhiều đau khổ cho chúng ta.

Khi cần thiết phải cắt đứt sự tưởng tượng vô bổ nào đó đang miên man, ta chỉ cần thở một hơi thật sâu rồi vào trong Tĩnh Lặng của Tại và Hiện là đương nhiên cái trí sẽ ngưng tiến trình tưởng tượng của nó ngay.

Để thay đổi các đòi hỏi và phán đoán của cái trí, chúng ta cũng cần tìm hiểu thêm về những cái nhìn mới mẻ đối với sự việc của cuộc đời. Chương Ba gồm một số thí dụ về những cái nhìn mới có thể giúp chúng ta tu dưỡng thức giác và thay đổi thói quen của cái trí hay áp đặt quan niệm và đòi hỏi của nó lên chúng ta và mọi người chung quanh.

Back to Contents

-7-

Pháp Thiền Tại và Hiện

Trải Nghiệm Tại và Hiện

Người ta tin rằng hầu hết các vị thức giác sống thường hằng trong trạng thái Tĩnh Lặng nầy

Ghi Chú Cho Thiền Giả Của Các Pháp Môn Khác:

Thiền sinh đã có tập các pháp môn dùng hệ thống Luân Xa và các ngành dùng năng lượng: Vì mục đích của pháp thiền Tại và Hiện là sự Tĩnh Lặng và sự vắng bặt của “Ý” nên khi thiền sinh cần buông thả hết các bắp thịt ở vùng trán và mắt, đặc biệt nên tránh không tập trung ở Luân Xa Sáu (mắt thứ ba) khi thiền. Nếu bạn quen có những cảm giác của sự luân lưu năng lượng và độ rung trong cơ thể, hoặc “nhìn” thấy được nhiều điều mới lạ khi thiền, bạn cứ lờ đi vì tinh túy của pháp Tại và Hiện là sự Tĩnh Lặng đằng sau tất cả những thứ đó. Bạn nên giử cái trí yên tuyệt đối, không mong cầu gì hết, kể cả Tĩnh Lặng.

Thiền giả của các pháp thiền truyền thống: Nhiều pháp thiền khác nhấn mạnh việc luôn luôn tỉnh thức. Pháp Tại và Hiện có nét đặc thù là nhấn mạnh việc hoàn toàn buông thả, bất động thân-ý, kể cả không cố gắng tỉnh thức. Trạng thái lý tưởng trong khi tập phương pháp nầy là ở giữa hai trạng thái nửa ngủ và nửa thức (minh minh, yểu yểu).
 

Back to Contents

-8-

Pháp Thiền Tại và Hiện

Cấp Một: Bước Vào Tĩnh Lặng

Bài tập Cấp 3 gồm một số cách tu tập, phát triển tâm linh bằng pháp thiền Tại và Hiện. (Xem cuốn Thiền Tại và Hiện lớn.)

Thiền Ngồi

Mặc dù ta gọi là “thiền ngồi”, hãy nhớ rằng pháp thiền nầy được dùng ở bất cứ lúc nào, nơi nào, và bất cứ tư thế nào, càng thoải mái và thư giãn càng tốt.
Bước một: Hít 1 hơi (bằng mũi) thật sâu, chậm; khi thở ra (bằng miệng), ta cảm tưởng như có một làn sóng chảy dài từ đầu xuống chân giúp toàn bộ thân thể thư giãn, buông thõng hết các bắp thịt trong người. Mắt mở lờ mờ hay nhắm nhưng đừng chăm chú vào điểm nào cả.

Bước hai: Thầm nhủ với “Ý” là “Thân ở đây nầy”, “biết” rằng cái “Ý” của ta đã đến tại vị trí quả tim. Thư giãn và buông thả trí, không nghĩ điều gì, mắt không tập trung. Đặc biệt, thả hết các bắp thịt chung quanh mắt, trán cho dù nhắm hay mở mắt. Thỉnh thoảng mơ hồ biết rằng “Ý” vẫn ở chỗ tim.

Khi thấy “Ý” bỏ đi lang thang hay suy nghĩ thì nhẹ nhàng nhắc lại “Thân ở đây nầy”, đưa nó trở về an định ở vị trí cũ, rồi lại tiếp tục buông thả hết toàn thân - trí ngay.

Để yên như vậy trong trạng thái không suy nghĩ, không tập trung ít nhất là một phút, lâu nhất là 30 phút. (Mới tập thiền thì không nên thiền lâu hơn 30 phút. Sau chừng khoảng một tháng thì bạn có thể thiền lâu hơn nếu thấy thoải mái.)
Bước ba: Để xả thiền ngồi, từ từ hít một hơi thở sâu. Thở ra chậm, mở mắt và nhìn rõ lại bình thường, vươn vai nếu cần.

Nếu muốn chiêm nghiệm vấn đề gì hay phát triển trí tuệ thì sau khi mắt nhìn rõ lại, giữ nguyên trạng thái Tĩnh Lặng đang có nhưng trí thì đã tỉnh thức hoàn toàn. Ta âm thầm quan sát và chiêm nghiệm các tư tưởng xuất hiện mà không phân tích hay suy luận gì cả. Thời gian bao lâu cũng được.
Thông thường, nếu chọn sự phát triển trí tuệ làm trọng tâm thiền thì nên có sự hướng dẫn trực tiếp của một bậc thầy đã thành đạt tâm linh về mặt trí tuệ. Nếu không, dễ bị lầm lẫn cái trí phàm là “Chân trí tuệ” rồi vô tình bị cái trí phàm đó gạt, ta sẽ lạc luôn trong đó.

Back to Contents

-9-

Pháp Thiền Tại và Hiện

Thiền Ngủ

Phương thức thiền như sau: khi nào bạn cảm thấy thật buồn ngủ và sắp sửa rơi vào giấc ngủ, bảo thầm với cái trí tư duy và tiềm thức của mình: “Hãy ẩn trú vào cõi Tĩnh Lặng suốt thời gian ngủ nầy.” Xong bạn buông hết mọi tư tưởng và các cơ bắp và chìm vào một giấc ngủ bình yên.

Dấu Hiệu Tĩnh Lặng Khi Thiền

Người hành thiền trong sự Tĩnh Lặng sâu thường có những dấu hiệu sau đây: Cơ thể không lắc lư, nghiêng ngả, tay chân im lìm, đầu không gục gật, di động. Mặt người nầy trông có vẻ yên lành, cơ bắp không căng cứng. Hơi thở trở thành cực nhẹ. Khi ở trong Tĩnh Lặng, dù ngồi thiền lâu, tay chân và lưng cũng không đau nhức. Thêm và đấy, nhận thức về thời gian và không gian có thể hơi bị lệch. Thí dụ, có thể họ ước định thời gian ngồi thiền của mình không chính xác, hay họ hơi bị sai lệch về không gian chung quanh khi mở mắt ngay sau lúc thiền. Một điểm đặc trưng của Tĩnh Lặng nữa là thân thể cảm thấy tươi tỉnh và tinh thần an bình sau khi thiền.

Nếu muốn, bạn có thể dùng Pháp thiền Tại và Hiện thường xuyên trong ngày. Để hiệu quả hơn, đề nghị mỗi ngày thiền ngồi ít nhất một lần từ 10 đến 30 phút và ba lần ngắn 1 phút trong sinh hoạt thường nhật. Nếu cái trí bạn thuộc loại hiếu động, thường chạy xuôi ngược khắp không gian và thời gian, đề nghị thiền thường xuyên và lâu hơn. Rồi khi bạn sắp rơi vào giấc ngủ, dù ngủ trưa, tối, hay đêm thức giấc rồi ngủ lại, hãy áp dụng thiền ngủ của Tại và Hiện.
Nên nhớ rằng mục tiêu chính của chúng ta là sống trong hiện tại, luôn thức giác về các tiến trình của cái trí mình, luôn chủ động được tư tưởng, cảm xúc, hành động, các thực trạng và duy trì được Tĩnh Lặng và an nhiên trong mọi thăng trầm của cuộc đời. Vì thế, sau khi bạn đã tập được Tĩnh Lặng, cố gắng âm thầm duy trì một liên hệ thường xuyên với sự Tĩnh Lặng nầy suốt trong ngày. Một lần nữa, xin nhắc là thiền ngắn hạn và thường xuyên suốt trong ngày sẽ có lợi ích không ngờ được.

Tự Chữa Bịnh, Chống Lão Hóa & Giảm Stress

Tự Chữa Bịnh: Vài phút sau khi thiền bình thường, bảo cái trí nghỉ ngơi ở chổ nào đang có bịnh trên cơ thể rồi buông thõng hết tư tưởng, vào Tĩnh Lặng từ 1 đến 30 phút. (Nếu bịnh có tính cách toàn thân như hệ thống máu, thần kinh v.v., thì đặt trí ở trên đỉnh đầu.)

Chống Lão Hóa và Giảm Stress:
• Ngồi thiền Tại và Hiện ít nhất 15 phút.
• Thực hành 1 phút Tĩnh Lặng thường xuyên trong ngày để phòng ngừa việc tăng trưởng của stress.
• Mỗi lần sắp rơi vào giấc ngủ, thở một hơi sâu, chậm, buông thõng và bảo thầm với trí và tiềm thức vào an trú trong cõi Tĩnh Lặng suốt giấc ngủ.
Nhớ chụp vài tấm hình chân dung để dành xem cho biết hiệu quả trước và sau khi học thiền nầy.

Back to Contents

-10-

Pháp Thiền Tại và Hiện

Hóa Giải Duyên Nghiệp Tiền Kiếp

Trong cuộc sống hằng ngày, đôi khi chúng ta gặp những người làm khổ mình, khó dễ mình một cách vô lý, (thí dụ như cứ kiếm cớ chửi mắng, gây gổ, làm tổn hao tiền tài, của cải của mình, v.v.). Mình nên cho rằng ở một quá khứ nào đó, chính mình đã làm tất cả những điều ấy đối với người đó. Đồng thời, ta hãy đặt mình vào vị trí của người đó để mở lòng mình ra và cảm thông được sự đau khổ khi xưa họ đã chịu, rồi trong “Tĩnh Lặng”, ta thật tâm sám hối và xin lỗi. Ngay sau đó, vào Tĩnh Lặng ít nhất 30 phút. Sự Tĩnh Lặng càng sâu và “Ý” càng vắng bặt thì hiệu quả càng cao.

Tính Chất Tại Và Hiện Mới Lạ

Pháp Tại và Hiện có một vài tính chất quan trọng so với các pháp thiền khác.

Không Đấu Tranh

Phương pháp nầy bắt đầu ờ chổ không đấu tranh với cái trí và kết thúc cự hoàn toàn không đấu tranh bên trong lẫn bên ngoài con người ta.

Tĩnh Lặng và Thức Giác

Theo phương pháp nầy, thức giác của ta được duy trì bằng Tĩnh Lặng và quán sát một cách an bình chứ không qua sự cảnh giác cao độ như những pháp khác. Tuy vậy, pháp Tại và Hiện vẫn hoàn toàn thích hợp với các pháp môn khác và với cả đời sống thế tục.

Thời Gian và Hiệu Quả

Nếu tập đúng theo cách hướng dẫn, chỉ cần vài ngày, có người chỉ cần vài phút, là đã có thể đạt được sự Tĩnh Lặng có tính chất đổi đời nầy. Chỉ cần vài tuần là thiền sinh có thể mang theo sự Tĩnh Lặng nầy vào đời sống xã-hội thường nhật. Đây là lượng thời gian rất ngắn so với những tháng hoặc năm mà những phương pháp khác đòi hỏi.

Đơn Giản

Pháp thiền Tại và Hiện đơn giản và dễ thực hành, không tốn nhiều thì giờ, không cần có học thức cao, không cần có điều kiện kinh tế, không cần phải có người hướng dẫn. Hướng dẫn cho người khác cũng rất dễ dàng. Người nào thực tập được rồi đều có thể hướng dẫn cho người khác trong chốc lát.

Hài Hòa

Phương pháp Tại và Hiện nầy còn có tính cách trung dung và bổ sung nên nó hài hòa với mọi đường lối tu học hoặc tôn giáo. Nó hài hòa cả với cuộc sống thế tục, không đạo giáo. Pháp thiền giúp cho ta sự sáng suốt ở cả trí não lẫn tâm linh, khiến chúng ta được tự do theo đuổi và nhiều khi còn giúp chúng ta thăng tiến trên con đường mà chúng ta đã chọn. Đạt được hạnh phúc lâu bền là một mục tiêu chung của con người. Nó không thuộc của riêng một hệ phái nào mà là thuộc về tất cả mọi người ở khắp mọi nơi.

Từ Bi và Hòa Bình Thế Giới

Chìa khóa Tại và Hiện không những mang đến sự an lạc nội tại mà còn giúp ta thăng hoa lòng từ bi và tình thương yêu. Ta không thể thực thi hòa bình thế giới trong khi chính bản thân ta không thể phát triển được lòng từ bi và sự an bình trong nội tâm ta.

Back to Contents

-11-

Pháp Thiền Tại và Hiện

CHƯƠNG BA

Thay Đổi Cách Nhìn

Trong Chương nầy, chúng tôi trình bày những cách nhìn mà chúng tôi cảm thấy có lợi ích cho việc làm vơi bớt đau khổ. Những mẩu chuyện nầy không có ngụ ý là những quy luật hay hướng dẫn gì cả. Mục tiêu chính của cuốn sách là giúp bạn tìm được những con đường dẫn đến hạnh phúc lâu bền. Bạn không nhất thiết cần phải thay đổi cách nhìn đời của bạn, trừ khi bạn cảm thấy sự thay đổi đó có ích cho bản thân mình. Chỉ vì chúng tôi và nhiều hành giả thấy những câu chuyện và ý kiến nầy hữu dụng cho mình nên muốn chia sẻ để bạn chọn ra những cái nào thấy hợp với bạn.

Hầu hết những ý kiến dưới đây là để ứng phó với cái trí, với các quan niệm và sự cả quyết áp đặt cách nhìn của nó lên người khác. Phương diện nầy của cái trí là phần trói buộc nhất gây nên bao nhiêu đau khổ qua hình thái tức giận, đau đớn, bực dọc, nổi nóng, tự cho là đúng đắn, v.v… Trong lúc trưởng thành, cái trí của chúng ta thu thập các quan niệm, cái nhìn và tín điều từ cha mẹ và mọi người lớn chung quanh ta. Những cái nhìn nầy bản chất không có hại: nhiều cái tốt đẹp, dạy ta đức độ, nhân ái, rộng rãi. Điều đã biến những quan điểm nầy thành có hại cho bản thân ta và người khác là cái trí cả quyết mọi người phải tin như nó tin và phải hành xử đàng hoàng như nó nghĩ.

Khi chúng ta ứng xử với con người, sự vật và tình huống, chúng ta hay gặp phải những điều trái ý, phật lòng. Trí chúng ta cảm thấy khó chịu vì ông kia phải đàng hoàng, bà nọ nên làm bà mẹ tốt hơn, con gái tôi phải lễ phép, con trai tôi đúng ra phải gọi điện thoại cho tôi… Khi va chạm với người khác và với sự việc, trí của ta lập tức phân tích và phán đoán, dùng toàn những quan niệm đã cất giấu cũ kỹ, có khi còn đòi hỏi người khác và tình huống chung quanh phải điều chỉnh sao cho vừa ý mình. Đúng ra ông ấy không được trễ, phải đúng giờ. Đúng ra hôm nay trời không có mưa. Giờ nầy đúng ra không bị kẹt xe như thế nầy. Những tư tưởng nầy chạy liên tục trong trí, bỏ lại đằng sau nó là những đau khổ triền miên.

Vì thế, bước đầu tiên của chúng ta là chấm dứt trong trí mình việc đòi hỏi người khác phải tuân thủ theo những quan điểm của cái trí mình, nhất là những điều mà ta và số đông mọi người cho rằng tốt và đúng. Trí của chúng ta cần phải hiểu rằng nếu mình có quyền có quan niệm thì người khác cũng có quyền có riêng quan niệm của họ, miễn sao không di hại đến cộng đồng và xã hội. Thay vì áp đặt quan niệm của mình lên người khác và lên tình huống cuộc đời, chúng ta chỉ nên áp dụng những quan niệm nầy cho duy nhất bản thân chúng ta mà thôi. Đây là bước khởi điểm cần thiết trong việc xây dựng hạnh phúc cho mình.

Bước thứ hai là lựa ra trong khối quan niệm (mà hiện giờ là chỉ để áp dụng cho chính bản thân ta thôi) xem cái nào còn trói buộc mặc dù mình đã không còn áp dụng lên người khác nữa nhưng vẫn còn trói buộc chính mình. Tìm ra những quan điểm có khả năng mang đến phiền não cho mình rồi quyết định thay đổi nó. Một khi mình đã nhận dạng ra chúng, mình có thể tập thay đổi nó bằng phương pháp Tại và Hiện (xin xem đoạn chữ nghiêng dưới đây).

Những cái nhìn được chọn trong phần nầy sẽ giúp bạn nhận ra những quan điểm bên trong bạn mà bạn muốn thay đổi. Một lần nữa, xin nhấn mạnh rằng những mẩu chuyện nầy chỉ được chọn lựa trên một lợi ích: đó là cái khả năng giải phóng chúng ta ra khỏi đau khổ. Vì vậy, chúng ta sẽ không bàn luận đến những cái nhìn nào còn trói buộc hay giới hạn chính chúng ta, kể cả những hệ thống giá trị thuần túy đã hình thành từ rất lâu đời. Chúng tôi cũng không khẳng định điều gì đúng hay sai, tốt hay xấu. Chúng tôi chỉ đưa ra những gì mà chúng tôi cảm thấy lợi lạc mà thôi.

Nếu muốn thay đổi cái nhìn đang có hoặc thu nhận cái nhìn mới, thực hành cách thiền Tại và Hiện sau đây: thầm lặp lại một lần ý nghĩa chính của cái nhìn mà mình muốn, rồi sau đó không nghĩ đến nữa và nhập thiền Tại và Hiện ngay, càng sâu, càng Tĩnh Lặng thì hiệu quả càng cao.

Back to Contents

-12-

Pháp Thiền Tại và Hiện

Lải Nhải Trong Đầu

“Phải” Và “Nên”

Tuy rằng hai chữ “PHẢI” và “NÊN” nhiều lúc cần thiết để duy trì một tôn ti, trật tự hợp lý nào đó cho xã hội và cộng đồng, nhưng nếu trong trí ta bận rộn suốt ngày đêm với hai chữ nầy thì sao? Thí dụ: “Làm chồng PHẢI như thế nầy, làm con PHẢI… , đúng ra tôi PHẢI…, anh PHẢI …, họ PHẢI …, mình PHẢI …, Trời Đất PHẢI … như thế nọ…” “Đúng ra, anh NÊN…, tôi NÊN…, chị NÊN làm như vậy…”

******

“Trong một ngày, tôi cố ý đếm thử xem cái trí của tôi dùng chữ PHẢI và chữ NÊN nầy cho bản thân và cho người khác bao nhiêu lần. Tôi bỗng khám phá ra chính xác mức độ bản thân tôi còn trói buộc người khác cỡ nào. Tôi tự hỏi xem các quan niệm, nhân sinh quan dẫn tới hai chữ PHẢI và NÊN nầy có đúng là của mình không, hay là do người khác đã nhét vào đầu mình, rồi mình lại đem chúng áp đặt lên thế hệ hậu sinh? Việc nầy vô tình tạo những mắc xích tiếp tục trói buộc từ đời nầy sang đời khác. Mục tiêu chính là giải phóng khỏi sự đau khổ nên bất kỳ quan niệm nào còn trói buộc người khác và gây nên đau khổ thì tôi sẽ xét lại xem có nên tiếp tục dùng nó nữa hay không.”

*****

Một thiền sinh than phiền với thầy mình về một đồng môn: “Thưa sư phụ, sư huynh con cứ suốt ngày bảo con phải thế nầy, nên thế nọ. Con cảm thấy khó chịu và bực bội lắm. Con phải giải quyết như thế nào đây?”

Sư phụ nhẹ nhàng: “Con có để ý thấy trong lòng con cứ muốn cãi lại hoặc biện minh đối với sư huynh của con không? Phải biết rằng việc sư huynh con dùng chữ “PHẢI” và “NÊN” là một hình thức bạo động, nhất là khi có ngầm ý rằng con có điều gì đó sai quấy rồi,. Sư huynh con đang tấn công con, dù là trong vô thức. Việc đầu óc con có nhu cầu biện minh, chống đỡ thì cũng là một hình thức bạo động trong lòng. Cái trí của con đang tấn công và oán hận sư huynh con. Vì thế, trong lòng con chỉ có thể tìm được bình an khi con không còn cảm thấy cần phải biện minh, giải thích, cãi cọ hoặc thắc mắc nữa thôi.”

Back to Contents

-13-

Pháp Thiền Tại và Hiện

Muốn Hay Cần?

“Khi tôi muốn một điều gì đó mà không được, hay tôi đòi hỏi nơi người khác phải làm hoặc không làm một điều gì đó mà không được thì lòng tôi bực bội, nổi cáu, thất vọng. Trí tôi than phiền liên miên những điều “bất toại ý” đó. Nếu bạn bị cùng trường hợp nầy, hãy tự hỏi như sau: “Tôi muốn hay tôi cần đây?” Nếu câu trả lời là cần, mình hỏi thêm: “Nếu không có thì liệu có chết không?” Nếu “chết” thì là cần, còn không chết thì là muốn. Có lẽ mình sẽ thoát ra khỏi đau khổ nếu ta chọn không thèm muốn chúng nữa.

Trói Buộc Của Dư Luận

“Thưa thầy, khi người khác nghĩ sai hoặc nghĩ không tốt về con, con rất đau khổ. Con phải làm sao?”

Quá Khứ Và Tương Lai

“Ngày xưa, tôi sống trong tình cảnh rất nghèo đói. Chúng tôi thường xuyên không có thức ăn. Giờ thì cuộc sống khá dễ chịu và luôn có dư thực phẩm nhưng tôi vẫn luôn nhớ lại cái cảm giác và kinh sợ nó. Cho đến nay, khi ngồi trước một bữa ăn thịnh soạn bày ra trước mặt, tôi chợt nhớ lại lúc thiếu thức ăn rồi lo sợ rằng trong tương lai biết đâu có ngày bất ngờ sẽ bị đói trở lại … Những ý tưởng “biết đâu” cứ mãi miên man, cuối cùng bữa ăn nguội lạnh và tôi không còn nuốt vô nữa.”

*****

Tôi là một người bằng lòng hy sinh và bỏ quên tất ham muốn riêng để lo lắng, gầy dựng tương lai cho bản thân và gia đình. Tôi làm việc tận sức cho mục tiêu của mình. Giờ đã đạt đến cái “tương lai” đó, tôi nhìn lại và nuối tiếc khi thấy tuổi thơ của con cái đã qua rồi, tuổi thanh xuân của người bạn đời cũng đã mất, sức khoẻ của tôi không còn đủ để vui hưởng cuộc sống gia đình ấm cúng, nồng nhiệt… Những “hiện tại” mà tôi đã bỏ quên giờ đã trở thành quá khứ…”

******

Bà ấy lúc nào cũng đau buồn chuyện gì đó đã xảy ra hay không xảy ra trong quá khứ. Còn ông ấy thì không ngừng lo rầu những chuyện chưa xảy ra hoặc có khả năng xảy ra trong tương lai. Họ hình như bỏ quên việc sống cho hiện tại. Có lẽ bà ấy sẽ hết đau khổ nếu bà nhận thức ra rằng cho dù cái trí có muốn đến đâu đi nữa, bà cũng không thể trở về quá khứ để thay đổi được một điều gì cả. Còn ông ấy thì có lẽ cũng sẽ bớt phiền não nếu ông hiểu rằng đối với những gì có thể xảy ra hay không xảy ra trong tương lai, ông có lo âu hay không cũng chẳng hề ảnh hưởng hay thay đổi được gì. Lo rầu chỉ có hại cho chính bản thân người đang lo mà thôi.”

Back to Contents

-14-

Pháp Thiền Tại và Hiện

Hạnh Phúc Và Đau Khổ

Một đệ tử hỏi sư phụ: “Tại sao mọi người trong đời tôi cứ gây đau khổ cho tôi, sao không ai mang đến cho tôi hạnh phúc cả?”

Vị sư phụ trả lời: “Không ai có khả năng gây đau khổ hay mang hạnh phúc cho mình cả. Chỉ có mình mới có khả năng đó cho chính bản thân mình mà thôi. Điều quan trọng không phải là những gì xảy đến với mình mà là mình phản ứng như thế nào đối với những điều xảy ra. Vậy thử quan sát lại cái trí của mình và xem nó phản ứng ra sao.”

Thay Đổi Người Khác

Một bà đến gặp bác sĩ tâm lý, muốn nhờ chỉ cách để thay đổi tính tình của người chồng.

Vị bác sĩ buồn bã trả lời: “Tiếc thật, tôi không có khả năng nầy. Nhiều người trong chúng ta nghĩ rằng lập gia đình xong, chúng ta sẽ từ từ thay đổi người bạn đời của mình. Hình như tôi chưa hề gặp người nào thật sự có khả năng thay đổi một người khác. Ở đây tôi chỉ có thể hướng dẫn người ta tự thay đổi bản thân họ để tìm được hạnh phúc nội tại mà thôi.”
 

Thay Đổi Vị Trí

“Hôm qua xem TV tôi thấy một người tử tù đang chờ chết. Nghe nói người nầy đã phạm những tội rất ghê rợn. Khi nhìn sâu vào đôi mắt tê dại và thẫn thờ của ông ấy, tôi không khỏi thầm hỏi: nếu bây giờ tôi là ông ấy thì tôi cảm thấy ra sao?”

Tha Thứ

Một thiền sinh hỏi: “Thưa sư phụ, con đau khổ vì cha mẹ tàn nhẫn, vợ con ruồng bỏ, anh em phản bội, bạn bè phá hoại… Con phải làm sao để hết oán hờn và thù ghét đây?”

Vị sư phụ đáp: “Con ngồi xuống tịnh tâm, tha thứ hết cho họ.”

Vài hôm sau, người đệ tử trở lại: “Con đã học được tha thứ cho họ sư phụ ạ. Cảm ơn sư phụ.”

Sư phụ đáp: “Chưa xong, con về tịnh tâm, mở hết lòng ra thương yêu họ.”

Một tuần sau, người đệ tử trở lại, thành công một lần nữa. Nhưng sư phụ lại cho một hướng dẫn mới: “Tốt! Bây giờ con về tịnh tâm, ghi ơn họ. Nếu không có họ đóng những vai trò đó thì con đâu có cơ hội tiến hóa tâm linh như vậy.”

Người đệ tử trở lại, lần nầy tin tưởng rằng mình đã học xong bài vở. Anh tuyên bố: “Con đã học được và ghi ơn hết mọi người đã cho con cơ hội học được sự tha thứ!”

Sư phụ đáp: “Vậy thì con về tịnh tâm lại đi nhé. Họ đã đóng đúng vai trò của họ chứ họ có lầm lỗi gì mà con tha thứ hay không tha thứ.”

Thương Hại, Tội Nghiệp Mình

Trong tất cả mọi tư tưởng có khả năng gây cảm xúc đau lòng thì tư tưởng tự thương hại mình, tự tội nghiệp mình là có thể gây đau khổ mạnh nhất. Những loại tư tưởng sau đây, chính đáng hay không chính đáng, đều làm cho ta cảm thấy sống lại trong sự đau đớn: “Tôi thật là vô phước. Sao người đó có thể nói những lời tàn nhẫn như thế với tôi. Tại sao người kia không yêu thương tôi? Trời đất sao quá bất công với tôi! Mọi việc trong đời tôi đều sai lệch hết …”

Back to Contents

-15-

Pháp Thiền Tại và Hiện

Tử Biệt, Sinh Ly

Sợi dây liên hệ giữa con người thật ra không hề có sự chấm dứt. Nó chỉ thay đổi ở hình thức mà thôi. Sự liên hệ không xem như đã hết khi một người rời khỏi cuộc đời mình. Nó chỉ đổi từ “vợ chồng” ra thành “không vợ chồng”, hay “bạn thân” ra thành “không thân”. Con người vĩnh viễn có liên hệ với mọi người chung quanh. Chúng ta không “mất” ai cả - họ luôn hiện hữu. Điều mà làm ta đau khổ là cái trí đòi hỏi có một mối liên hệ nhất định nào đó. Nó áp dụng cả cho tử biệt – chúng ta muốn người đó “còn sống”, một trạng thể và một mối liên hệ nhất định nào đó với chúng ta. Thật ra, ta vẫn nằm trong mối liên hệ với người quá cố, nếu không qua tâm linh thì cũng qua những kỷ niệm và sự liên hệ với người ấy trong ký ức ta.

Thước Đo Thành Công

Chúng ta định nghĩa thế nào là thành công và thất bại? Khi ta làm việc miệt mài và đạt được giàu sang, gia đạo đề huề, độc lập, công danh sự nghiệp, chúng ta tự nhủ: “Tôi thành công - tôi là Thành Công.” Rồi khi ta mất hết những thứ nầy, ta nghĩ: “Tôi đã thất bại - tôi là Thất Bại.” Nhưng những món ta dùng làm thước đo thành công rất phù du, những thứ đến và đi trong một đời người. Vậy tại sao mình lại lấy cái “phù du” làm thước đo, làm cái tiêu chuẩn đo lường giá trị của mình, đo sự thành công hay thất bại, đo phước hay họa của đời người, rồi vật vã đau khổ vì cái thước đo ấy?”

Tôn Giáo Gốc

Hỏi:  “Tôi sinh ra và được nuôi lớn theo một tôn giáo nọ. Lớn lên, tôi cảm thấy có nhu cầu phát triển tâm linh và tìm kiếm xa hơn cái mà tôi nghĩ là giới hạn của đạo ấy. Gia đình tôi rất chống đối việc nầy. Cuối cùng tôi phải dọn ra riêng để giảm bớt áp lực cho mọi người. Tuy thân tôi đã vượt qua sự trói buộc kia nhưng tâm hồn tôi vẫn khắc khoải. Làm sao đây?”

Trả lời:  Đôi khi, chúng ta không thể làm gì để thay đổi những gì người khác tin. Tuy nhiên, ta có thể thay đổi cảm xúc và cảm nghĩ của chính ta. Ta dùng pháp Tại và Hiện để làm dịu đi những cảm xúc xung đột dằng co giữa lòng trung với gia đình và con đường tâm linh mới của mình. Hơn nữa, biết đâu việc bạn sinh ra và lớn lên trong một tôn giáo, một giáo phái chẳng phải là việc ngẫu nhiên hay vô ích đâu. Và rất có thể việc bạn đã được nuôi lớn trong một giáo lý nào đó cũng như việc bây giờ bạn chọn con đường khác hơn đều có lý do riêng của nó.

Của Tôi Hay Hơn Của Anh

Một số hành giả đang tranh cãi về chánh đạo và ngoại đạo của một số pháp thiền và những tín điều tâm linh, tôn giáo của họ. Ai cũng nhất quyết pháp của họ và tín giáo của họ là nhất và từ chối không chịu chấp nhận của người khác.

Sau cùng, có một người đứng lên hỏi: “Các bạn đạo, xin hỏi cái gì trên đời nầy không phải là tâm linh? Cái gì trên đời nầy không phải là một phần của một cái gì lớn hơn? Vũ Trụ hình thành trước cái mà chúng ta gọi là tôn giáo rất lâu. Vạn sự, kể cả tâm linh, đều hình thành vào đích điểm không gian và thời gian cần thíết cả. Chẳng có cái nào “thật” hơn cái nào – nếu có khác chăng thì là ở chỗ nó “thật” vào đúng lúc, đúng nơi và riêng cho một số người nào đó. Chắc là chúng ta sẽ không cãi cọ nếu chúng ta có thể nhìn xuyên sự kiện lịch sử về đạo giáo và thấy được chúng cũng chỉ là những hiển thị của các phương tiện khác nhau cho cùng một mục tiêu mà thôi.”

Back to Contents

-16-

Pháp Thiền Tại và Hiện

Thế à!

TSau đây là một bài dịch tóm tắt câu chuyện về một vị thiền sư Nhật: Ngày nọ, một phụ nữ mang thai đi cùng gia đình cô đến ngôi chùa của một vị sư trang nghiêm. Người phụ nữ chỉ ông và đề quyết dối rằng ông ta chính là cha của bào thai trong bụng cô. Gia đình cô la mắng ông về những “tội lỗi” của ông. Vị thiền sư lắng nghe một cách nhẫn nại và trả lời: “Thế à!” Họ ra về để rồi trở lại mấy tháng sau với một hài nhi và bỏ nó lại cho ông nuôi. Một lần nữa, ông đáp: “Thế à!” rồi nhận đứa nhỏ. Vài năm sau, họ trở lại để xin lỗi ông về sự lầm lẫn của họ và để đem đứa bé về. Vị thiền sư một lần nữa điềm đạm đáp: “Thế à!” khi nhìn họ đem đứa bé đi.

Sự Liên Hệ Con Người

Một thiền sinh hỏi thầy: “Trong tu tập, cách ứng phó nào tốt nhất với những liên hệ của con người? Con có nên ẩn tu để tránh va chạm, tránh đối đãi hầu có thể ngăn ngừa việc tích lũy thêm duyên nghiệp mới?” Sư phụ trả lời: “Nếu con muốn như vậy thì dĩ nhiên cũng được. Nhưng không hiểu sao riêng thầy thì lại khác, thầy cứ cảm thấy như mình vẫn nợ nần ai đó một cái gì khi thầy làm bất cứ việc gì. Khi thầy ăn cơm, thầy cảm thấy mình nợ người nông dân sức lực của họ. Khi thầy bật đèn lên, thầy thấy mình nợ những người đang làm việc ở sở điện lực. Khi thầy giặt quần áo, thầy thấy mình nợ những người làm ở xưởng xà phòng. Nhưng mà đó là tại thầy như vậy thôi.”

Tại Sao Ta Có Trong Đời?

Các đoạn dưới đây cho thấy những quan điểm khác nhau về ý nghĩa của sự hiện hữu của ta trên đời và thế giới nầy. Một số ý tương tự nhau và có thể đi chung với nhau, còn một số thì đối ngược hẳn – tùy bạn chọn một ít nếu được và thấy hữu dụng cho bạn.

1. Niềm Tin Vào Vũ Trụ

Thoạt nhìn thì thấy cuộc đời nầy và vũ trụ nầy có vẻ hỗn loạn. Nhìn kỹ hơn, hình như sự hỗn loạn nầy biến động trong một trật tự, lớp lang nào đó. Đời sống một cá nhân cũng có vẻ như chệnh choạng, không định hướng, như bị lôi kéo nhưng khi nhận định kỹ hơn sẽ thấy nó có những sắp xếp tuyệt vời… Tôi nhận ra rằng có một quy luật tuần hoàn nào đó thông minh hơn cái trí thường của tôi và cái quy luật đó điều khiển nhịp nhàng mọi thăng trầm để âm thầm đưa tôi đến nơi mà tôi cần đến.

2. Nghiệp Quả

“Tin có nghiệp quả, một quy luật nhân và quả của vũ trụ, là thấy được rằng mọi liên hệ và sự việc trên đời đều là một phần của một chu trình lớn hơn. Nên khi có ai làm tổn thất tài chánh của tôi, thay vì đau khổ và vật vã, tôi cho là mình vừa trả xong một món nợ tiền kiếp, trong lòng rất vui mừng vì đã nhẹ đi một mối nợ cũ.”

3. Vai Trò Và Bài Học

“Tôi không tin có nghiệp quả nhưng lại tin rằng thế giới nầy là một sân khấu khổng lồ mà nơi đó mỗi con người vừa là diễn viên, vừa là soạn giả cho vai tuồng của chính mình. Khi sinh ra, mình tự chọn vai diễn và ta đã yêu cầu người khác diễn chung các vai liên hệ như cha, mẹ, vợ chồng, con cái, kẻ thù, người thương, v.v… Mục tiêu chính ở sân khấu nầy là để “kinh nghiệm” và để “tiến hóa tâm linh”; học sự tha thứ, lòng từ bi, tình thương vô điều kiện, học về sự trói buộc, tự do, đau khổ và hạnh phúc, v.v… Vì vậy, tôi chân tình cảm ơn hết mọi người, bất kể cái vai trò họ đã đóng là thương hay ghét, tốt hay xấu trong đời tôi. Đồng thời, tôi cũng tôn trọng những người giữ các vai thấp, bé hơn tôi như: làm con, cháu, học trò, hay em út, v.v… vì tôi hiểu rằng thật sự họ không hề thấp bé hơn tôi.”

Back to Contents

-17-

Pháp Thiền Tại và Hiện

4. Bài Học Gì Đây?

“Tôi tin rằng mọi kinh nghiệm đời đều là bài học – và bài học chánh là buông bỏ, nghĩa là hiểu được tính chất của ảo hóa và vô thường. Thí dụ: nếu tôi luôn quan tâm, lo lắng và phiền não nhiều về tiền bạc, nhất là khi tôi còn thấy chúng là những thứ chính yếu biểu tượng cho giá trị của bản thân tôi, thì bài học sẽ là sự thất bại, mất mát liên tục về tài chánh. Nếu tôi khổ sở, cưu mang, vật vã, trói buộc vào vấn đề tình cảm và sự liên hệ với thân bằng, quyến thuộc, nhất là khi tôi thấy chúng là một thứ định danh của tôi, thì bài học sẽ là những đổ vỡ tình cảm, mất mát người thân, v.v… Bài vở sẽ cứ tiếp diễn cho đến khi nào tôi hiểu được cái bản chất của lòng gắn bó với sự vật trong tôi. Một khi bài vở được học xong, tự nhiên sóng gió bên ngoài sẽ lặng xuống, bên trong tôi sẽ tìm được sự Tĩnh Lặng, an nhiên, tự tại. Nghĩa là trong lòng yên thì sự việc bên ngoài yên theo, cũng như bên ngoài tôi yên là vì tôi tìm được bình yên nội tại - sự liên hệ là một vòng tròn như thế.”

Yêu Thương Vô Điều Kiện

Yêu thương vô điều kiện là gì? Là yêu thương mà không có một điều kiện, một mong cầu hay một đòi hỏi nào cả. Thương một người hoàn hảo thì rất dễ. Còn người không hoàn hảo thì sao? Một người mẹ có thể cho rằng đứa con tật nguyền, khờ khạo của mình là một trừng phạt từ những quyền năng cao hơn. Nhưng biết đâu đứa trẻ đó lại là một ơn phước? Biết đâu nó đến là để dạy cho người mẹ một tình yêu thương vô điều kiện chân thật? Tình thương vô điều kiện là khi ta sẵn sàng trải lòng yêu thương một đứa con tật nguyền, ngờ nghệch, không biết nói lời cho mình vui, không làm cho ta hãnh diện bởi vì nó không có những thành đạt xã hội.

Thế nào là yêu một người nam hay người nữ một cách vô điều kiện? Đó là khi ta yêu tất cả mọi xấu, tốt, hay, dở của người đó chứ không phải là mặc dù họ có những điểm xấu đó ta vẫn yêu họ – mà là ta yêu họ chính vì những điểm đó. Khi ta yêu vô điều kiện, ta có khả năng nhìn người đó đang sống trọn vẹn là chính họ mà ta không thấy người đó cần phải thay đổi bất cứ điều gì nơi họ cả. Thậm chí ta yêu mà không cần người ấy thuộc về mình, bất kể là người ấy có yêu mình lại hay không, hoặc bất kể người ấy có đang ở với mình, có mặt trong đời mình hay không.

Tình Yêu Và Nhu Cầu

Làm sao ta biết rằng ta đang yêu một người? Chúng ta thường hay nói “Tôi biết tôi yêu nàng vì tôi không thể sống thiếu nàng. Cô ấy mà bỏ tôi, tôi sẽ đau khổ ghê lắm.” Hoặc ta nói “Khi tôi không có bên anh ấy, tôi nhớ anh ấy lắm. Lúc nào tôi cũng muốn ở bên cạnh anh ấy.” Thế nhưng những điều nầy không hề nắm bắt được cái tinh túy của tình yêu vì tình yêu không hề gây đau khổ hay đau đớn. Điều gây ra đau đớn cho chúng ta, điều mà những câu nói trên thực sự diễn tả là cần, là nhu cầu. Chỉ có “cần” mới đòi hỏi, mong cầu. Chỉ có “cần” mới giới hạn và trói buộc. Và “cần” là sản phẩm của cái trí. Tình yêu không buộc người khác phải có một cách đối xử hay cảm xúc nào đó. Thậm chí, tình yêu không buộc gì cả. Tình yêu hân hoan và giải phóng – nó là sự tự do cho cả người đang yêu lẫn người được yêu. Tình yêu là sản phẩm của tâm.

Back to Contents

-18-

Pháp Thiền Tại và Hiện

“Vạn Vật Đồng Nhất Thể”

Rồi người đàn bà và em bé trở lại bờ biển. Người đàn bà lần nữa mơ màng nhìn xuống biển sâu; toàn thể vương quốc thủy tộc chợt bừng sống lên bên trong nàng. Em bé lại xây ngôi lâu đài bằng cát và cười khúc khích mỗi khi làn gió len lén đến và hôn phớt lên má nó. Và một lần nữa, gió hỏi nhỏ: “Ngươi là ai?” Vẫn cúi xuống tòa lâu đài cát không nhìn lên, em bé mỉm cười và thì thầm: “Ta là Ngươi.”

Back to Contents

-19-

Pháp Thiền Tại và Hiện

Các Chương Khác Trong Quyển Sách Lớn

Dưới đây là mô tả tóm tắt những chương khác trong quyển sách lớn:

Chương Bốn: Tự chữa bệnh bằng pháp Tại và Hiện. Phần nầy nói về cách tự chữa bịnh bằng pháp thiền Tại và Hiện. Với phương cách chữa trị nầy, bạn có thể thấy được sự giảm đau trong vòng vài phút. Mặc dù nó hữu hiệu như vậy, chúng tôi cũng biết rằng có những thiền giả, nhất là những thiền giả chỉ có mục tiêu giác ngộ, không thích dùng thiền để chữa bịnh. Tuy nhiên, pháp thiền nầy là vừa cho phần thể trí vừa cho phần thể xác nên nó có thể áp dụng cho riêng từng phần hoặc cả hai.

Chương Năm: Giảm căng thẳng tinh thần và làm chậm tiến trình lão hóa. Phần nầy dành cho những người chỉ muốn dùng pháp thiền Tại và Hiện để thư giãn hoặc làm chậm đi sự lão hóa của cơ thể.

Chương Sáu: phần vấn đáp cho người Đã có nhiều kinh nghiệm thiền. Phần nầy đề cập đến một số câu hỏi của các vị thiền giả và thiền sư từ vài tông phái thiền khác, đồng thời, trong tư thế so sánh, chương nầy bàn luận đến những khái niệm và phương pháp cao hơn.

Chương Bảy: câu hỏi và trả lời. Đây là phần vấn đáp với các đề tài về phương diện kỹ thuật của thiền, những khái niệm cao sâu hơn về cái trí, cách ứng dụng những cái nhìn mới, những gợi ý về vấn đề tu tập và tiến hóa của cá nhân. Vì đề tài rộng rãi nên có thể độc giả sẽ chỉ tìm thấy sự hữu dụng ở một phần nào, vào một thời điểm nào đó thôi.

Back to Contents

-20-

Pháp Thiền Tại và Hiện

CHƯƠNG TÁM

Tóm Lược

Đây là phần tóm lược những điểm chính của cuốn sách và thêm một vài bí quyết nhỏ cho việc thực tập.

• Cái trí không phải là mình. Mình không phải là cái trí.

• Các giác quan nhận và đưa thông tin về trí, cái trí “nhận biết”, rồi diễn giải thông tin dựa trên kiến thức và cảm xúc cất trong ký ức. Khi ta ngộ nhận, tưởng mình là những cảm xúc hay tư tưởng kia thì ta đau khổ, buồn, vui, theo sự chỉ huy của cái trí.

• Đau khổ là bất cứ một cảm xúc nào không phải là hạnh phúc, bất cứ một trạng thái nào không phải là an bình, bất cứ một hành động nào không phải xuất phát từ lòng từ bi. Nó kể cả những cảm xúc và hành động mà chúng ta thông thường không xem là đau khổ như tức giận và trả thù.

• Trạng thái Tĩnh Lặng thâm sâu có thể làm gián đoạn sự khống chế của cái trí đối với cảm xúc và hành động của chúng ta. Tĩnh Lặng thâm sâu không phải là chỉ dừng ý nghĩ lại thôi mà là sự thinh lặng vắng bặt tự nhiên bên trong ta, cho ta được ở trong một trạng thái bình an, một trạng thái tròn đầy im lìm. Trong trạng thái nầy, những nhu cầu và đòi hỏi do thói quen của cái trí tạo nên sẽ không chạm được đến ta. Và trong trạng thái nầy, chúng ta có thể mang bình yên đến cho thân tâm mình và đem được hòa bình vào đời sống chúng ta.

• Pháp thiền Tại và Hiện cho ta phương tiện thiền mỗi ngày để vào được sự Tĩnh Lặng thâm sâu. Muốn giải tỏa đau khổ cho ta và cho người chung quanh, ta cần mang được một phần Tĩnh Lặng nầy vào đời sống thường nhật. Trong mọi hành động, cố tập thường xuyên giữ một sự gắn bó âm thầm nào đó với sự Tĩnh Lặng nội tại.

• Cụ thể nhất là tập lắng nghe và đối đáp trong Tĩnh Lặng. Nghĩa là lắng nghe và trả lời mà trong lòng vắng bặt nhu cầu biện minh, phân tích, phán đoán, giải quyết. Khi cần thiết phải phân tích, giải quyết thì cũng chủ động làm trong Tĩnh Lặng chứ không để cái trí tự động phản ứng theo thói quen.

• Sự phán xét người khác là một nhu cầu mà cái trí đã tạo nên trong ta. Nhu cầu nầy có tính chất tự làm vững dạ, tự an ủi và tự nâng lên. Nhu cầu nầy thúc đẩy ta diễn đạt trong một hình thức bạo lực có khả năng gây thương tổn cho người chung quanh ta. Vậy thay vì tạm băng bó những vết thương của mình bằng cách tấn công người khác, mình có thể mãi mãi tạo cho mình được sự tròn đầy và hòa bình trong trạng thái Tĩnh Lặng, để không còn bao giờ phải gây đau đớn cho kẻ khác bằng sự phán xét nữa.

• Tĩnh Lặng không phải là phản nghĩa của Động. Nó cũng không phải là sự bất động trong cuộc đời. Sống cuộc đời trong Tĩnh Lặng có nghĩa là sống mà trong lòng thật sự không còn một chút cưỡng cầu, tranh đấu với cuộc đời và với những tình huống mà ta đối diện. Còn bên ngoài thì ta vẫn hoạt động bình thường, vẫn sống đối mặt với thực tại. Tĩnh Lặng bên trong không có nghĩa là bên ngoài cũng… bất động luôn.

Back to Contents

-21-

Pháp Thiền Tại và Hiện

Châm Ngôn của Tại và Hiện

Cầu xin cho bạn và tất cả chúng sinh tìm được chân hòa bình, an lạc
và cảm thông trong đời!

Back to Contents

-22-